Jo Nesbo CZŁOWIEK NIETOPERZ

"Nietoperz to aborygeński symbol śmierci, wiedziałeś o tym? (…) Pierwszym człowiekiem był Beerrokborn. Został stworzony przez Baime, niestworzonego, który stanowił początek wszystkiego i który kochał wszystkie stworzenia i o nie dbał. Niezły gość, innymi słowy, ten Baime, wśród przyjaciół zwany Wielkim Ojcowskim Duchem. Po tym, jak Baime zapewnił Beerrokbornowi i jego kobiecie stosunkowo dobre miejsce do życia, naznaczył swoim znakiem drzewo yarran, na którym mieszkał rój pszczół. Nakazał dwojgu ludziom: „Możecie szukać pożywienia w całej krainie, którą wam podarowałem, lecz to drzewo jest moje. Jeśli spróbujecie tam zdobyć pożywienie, i was, i wasze potomstwo czeka wiele zła”. Coś w tym rodzaju. W każdym razie pewnego dnia, kiedy kobieta Beerrokborna wybrała się po drewno, doszła do drzewa yarran. (...) Wspięła się na drzewo.W tej samej chwili z góry powiało chłodem i kobietę objęła jakaś wstrętna postać z olbrzymimi czarnymi skrzydłami. Był to nietoperz Narahdarn, którego Baime wyznaczył do pilnowania świętego drzewa. Kobieta spadła na ziemię i biegiem wróciła do swojej jaskini. Skryła się tam, było już jednak za późno. Sprowadziła na świat śmierć, której symbolem był nietoperz Narahdarn, a jego przekleństwo miało dotknąć wszystkich potomków Beerrokborna.

Tą książką Jo Nesbo („Czerwone gardło”, „Trzeci klucz”, „Pentagram”) rozpoczął cykl o komisarzu Harry'm Hole'u. Stanowi ona także moje pierwsze spotkanie z tym pisarzem i skandynawskim kryminałem w ogóle. Tyle debiutów - i wszystkie udane.

Nie będę pisać o głównym bohaterze. Kto czytał kolejne książki serii, ten zna komisarza policji norweskiej, Harry'ego Hole'a. Pozostałym nie chcę psuć lektury, bo autor rozmyślnie dawkuje czytelnikowi informacje o tej postaci. Spotykamy go na lotnisku w Sydney i jedyne, co wiemy, to fakt, że Harry jest norweskim policjantem, który właśnie przyleciał do Australii. Jego wiek, wygląd, charakter odkrywamy stopniowo, w miarę rozwoju akcji. W książce jest także sporo jego wspomnień o zdarzeniach i osobach istotnych dla zrozumienia tej postaci. Takie przedstawienie bohatera nowej serii.

Akcja nieprzypadkowo rozpoczyna się na lotnisku w Sydney. Harry Hole zostaje skierowany do Australii celem wsparcia tutejszej policji w poszukiwaniach mordercy Inger Holter, obywatelki norweskiej, dawnej norweskiej gwiazdy telewizyjnego show, pracującej w miejscowym barze. Jej ciało znaleziono półnagie w Zatoce Watsona. Przed śmiercią prawdopodobnie została zgwałcona, ale nie znaleziono żadnych śladów sprawcy.

Tłem opowieści jest Australia z jej przeszłością, przekrojem społecznym i problemami. Wśród bohaterów jest kilku Aborygenów. Koleje ich losów to obraz zmiennej polityki państwa względem rdzennej ludności. Ponadto autor zgrabnie wplata w fabułę opowiadane przez nich legendy, nadając zdarzeniom dodatkowe znaczenia. Przyznam, że ta warstwa powieści była dla mnie równie fascynująca, jak szukanie mordercy wraz z komisarzem Hole'm.

Do połowy książka była spokojna, co nie znaczy, że nudna. Już myślałam, że taki jest styl autora. I nagle wszystko przyspieszyło. Zaczęłam wątpić w to, co jeszcze przed chwilą wydawało się pewne, z każdym kolejnym wydarzeniem zmieniałam koncepcję co do tego, komu ufać, a komu nie. Napięcie wzrastało i trzymało mnie prawie do końca.

Był tylko jeden moment, gdy nie uwierzyłam autorowi w jego historię. Będę kluczyć, bo nie chcę za dużo zdradzać, ale to był taki zgrzyt, który do tej pory mnie złości. Bo to było trochę, jak w tych filmach, gdy panienka w środku nocy w obcym domu wchodzi sama na strych, bo coś słyszała. Nie wierzę, że ktoś rozgarnięty zrobiłby coś takiego. Ale może tak w życiu bywa? Co ja tam wiem o życiu. Może tak w kryminałach trzeba? Przeczytałam ich za mało, żeby zdecydować. Wiem tylko, że ja w to nie wierzę i już.

Ta mała rysa nie zmienia faktu, że książkę naprawdę polecam. Nie jestem znawcą gatunku, ale do mnie styl Jo Nesbo trafia. Humor, akcja, emocje, napięcie, ciekawe tło. Choć za „Człowieka nietoperza” Jo Nesbo otrzymał literacką Nagrodę Rivertona oraz Szklany Klucz (obie nagrody przyznawane za najlepsze powieści kryminalne) czytałam, że to ponoć najsłabsza książka o komisarzu Hole'u. Ależ to musi być cykl! 

Jo Nesbo, Człowiek nietoperz, Pol-Nordica, 2005
Moja ocena: 5=/6