Jacek Dukaj CÓRKA ŁUPIEŻCY

„Pozostają jednak po cywilizacjach materialne relikty, pozostają zabytki, fizyczne ślady ich myśli i technologii – i w ten sposób okno „biernego”, bo jednostronnego Kontaktu rozciąga się na miliony, miliardy lat w przód Jest to całkowicie logiczna konsekwencja, w rzeczy samej taka oczywistość, że możemy tu mówić wręcz o prawie natury. Prędzej czy później każdy natyka się na ślady Starszych. (...) nie jesteśmy w stanie nic takiego samodzielnie odkryć, wynaleźć, wymyślić, czego ktoś gdzieś kiedyś, w tym lub którymś z poprzednich wszechświatów, już raz nie wymyślił, a jego następcy nie udoskonalili do boskiej perfekcji.”

A może wszystko już było? Może wcale nie kreujemy nowego, nie wytyczamy szlaków, a cały rozwój cywilizacyjny, o którym się szumnie mówi i który napawa nas taką dumą, to tylko kroczenie po śladach tych, którzy byli przed nami? W „Córce łupieżcy”, mini-powieści, która po raz pierwszy została wydana w 2002 roku w antologii „Wizje alternatywne 4”, zaś w roku 2009 doczekała się samodzielnej publikacji, Jacek Dukaj kreśli wizję świata przyszłości, w którym to archeologia jest nadrzędną dziedziną wiedzy.


Opisana w książce historia Zuzanny Klajn rozpoczyna się w dniu, gdy dziewczyna kończy osiemnaście lat. Trzy z otrzymanych z tej okazji prezentów w sposób trwały zmieniają jej życie - wśród nich wiadomość i prezent od ojca dziewczyny, który zginął w wypadku, gdy Zuzanna miała trzy lata. Zaskoczona dziewczyna szybko odkrywa, że ojciec w rzeczywistości zaginął, a okoliczności tego zdarzenia ukryte zostały za szeregiem klauzul o poufności w umowie z Instytutem, na którego rzecz pracował. Odwiedziny przy grobie ojca zamiast spokoju i odpowiedzi na dręczące Zuzannę pytania przynoszą kolejną zagadkę, gdy niemal na jej oczach obok cmentarza pojawia się gigantyczne, puste i dziwnie nierealne miasto.

Akcja książki toczy się w świecie przyszłości, który Dukaj przedstawia opisując głównie Kraków. Nowe technologie nie tylko wydatnie zmieniły obraz świata materialnego (choćby poprzez nową stylistycznie architekturę miast), ale i wpłynęły na strukturę demograficzną ludności, pozwalając funkcjonować obok siebie zwykłym ludziom, przedurodzonym oraz pośmiertnym. Lsen, wirtualna rzeczywistość dostępna dzięki libarytowi, pozwala przełamać ograniczenia związane z odległością oraz „rodzajem” życia, a wiedza i doświadczenie zdobyte w życiu prenatalnym są zachowane po urodzeniu, prowadząc do wytworzenia się pokolenia T.

„Córka łupieżcy” napisana jest ładnym, akuratnym językiem, a jej akcja toczy się sprawnie. Na szczególną uwagę zasługuje niezwykle ciekawa koncepcja owego gigantycznego miasta, zwanego w książce po prostu Miastem. Opisy przedziwnej architektury jego dzielnic i zmian, jakie w nim zachodzą są chyba najsilniejszą stroną tej mini-powieści.

W świetnie przedstawionym świecie przyszłości, gdzie archeologia jest królową nauk,  przedurodzeni oraz pośmiertni są członkami społeczeństwa, a lsen jest niemal równie namacalny jak rzeczywistość, tajemnicze Miasto kryje zagadki naprawdę warte czasu spędzonego na poszukiwaniu rozwiązania.  "Córka łupieżcy" to pozycja łatwa w odbiorze i przyjemna w lekturze. Do tego prawdziwie zaskakujące zakończenie pozwala całą opowiedzianą w niej historię zobaczyć nieco inaczej, niż tylko jako ciekawe opowiadanie przygodowe w konwencji science-fiction. Polecam serdecznie.

Jacek Dukaj, Córka łupieżcy

Wydawnictwo Literackie, 2009, il. stron:138
Moja ocena: 5-/6