Ian R.MacLeod PIEŚŃ CZASU. PODRÓŻE

„Pieśń czasu. Podróże” to kolejna po „Wiekach światła” i „Domu burz” pozycja autorstwa Iana R.MacLeoda wydana w uznanej przez miłośników fantastyki serii „Uczta Wyobraźni”. Zamieszczone w jednej książce zbiór opowiadań i powieść oferują czytelnikowi mnogość niezwykłych wizji świata i dramatycznych ludzkich historii, które łączy urok języka, jakim operuje autor.

„Podróże”
„Podróże” to zbiór dziewięciu różnorodnych opowiadań. Obok tekstów dłuższych jak „Dywan z hobów”, opowiadania w mocny, a przy tym bardzo malowniczy sposób poruszającego problem niewolnictwa, znajdują się tutaj także bardzo krótkie, czasem ledwie kilkustronicowe utwory, jak osadzona w konwencji science-fiction historia człowieka opiekującego się sobą z przyszłości („Dbaj o siebie”) czy też zaledwie obrazek, jaki stanowi „O spotkaniu z innymi wyspami”.

Autor chętnie czerpie pomysły z historii Wielkiej Brytanii – przykładowo w rozpoczynającej książkę „Opowieści młynarza” subtelnym dodatkiem magii wzbogacił zaczerpnięty z ruchu luddystów wątek walki rzemieślników z postępem niesionym przez przemysł, w „Buncie Anglików” opowiedział historię alternatywną z udziałem sipajów, w „Zwieńczeniu” zaś nawiązał do dawnych, przedchrześcijańskich wierzeń ludności Wysp. Choć każde z opowiadań zasługuje na uwagę, najbardziej urzekły mnie wspomniane już „Opowieść młynarza” i „Dywan z hobów” oraz „Druga podróż króla”, w której opisując historię ponownej podróży jednego z trzech mędrców ze wschodu do Betlejem MacLeod proponuje nam zaskakujący pomysłem i rozmachem realizacji obraz Królestwa Bożego.

Opowiadania tego autora są przygnębiające, ukazują człowieka zwiedzionego, błądzącego, przerażonego. MacLeod używa przy tym różnych konwencji – fantasy, science-fiction, steampunku czy wspomnianej już historii alternatywnej. Narracja większości opowiadań jest pierwszoosobowa, a autor nierzadko bezpośrednio zwraca się do czytelnika, budując silniejszą więź między narratorem a odbiorcą tekstu.

„Pieśń czasu”
Opowiadania zupełnie przyćmiewa jednak powieść „Pieśń czasu”. Kiedy Roushana znajduje na plaży niedaleko swojego domu nagiego mężczyznę, na którego ciele są ślady po ranach i więzach, i wbrew wszelkiej logice zabiera go z sobą do domu, nie zdaje sobie sprawy z tego, jak ten dzień odmieni jej zaplanowane życie.

Obraz świata teraźniejszego bohaterki oraz kwestia, do czego ludzie są gotowi się posunąć, by wygrać odwieczny wyścig ze śmiercią zmuszają do pewnej refleksji, jednak moc tej powieści kryje się we wspomnieniach Roushany. To w nich autor przedstawia kolejne wydarzenia, które doprowadziły współczesny nam świat do stanu znanego z literatury fantastycznonaukowej. I choć same przyczyny przeobrażeń obecne są w prognozach futurologów, pióro MacLeoda sprawiło, że stały się one przerażająco wiarygodne.

To wizjonerstwo pełni jednak rolę służebną wobec historii ludzkiej. Półkrwi Hinduska, będąca obywatelką brytyjską, ze względu na swe widoczne pochodzenie stanowiąca łatwy cel polityki strachu i ksenofobii, światowej klasy skrzypaczka, dla której muzyka była niemal całym światem, artystka obracająca się w kręgach kultury i polityki francuskiej, świadek przełomowych dla dziejów ludzkości wydarzeń, zwykła kobieta przeżywająca tragedie osobiste. Bogactwo fabularne i emocjonalne jej wspomnień porywa i nie tylko Roushuana się w nich zatraca.

Język MacLeoda zachwyca – autor maluje nim niezwykle sugestywne obrazy, buduje silnie działającą na zmysły atmosferę, wzbudza autentyczne uczucia – tym silniejsze, że opowieść Roushany poznajemy w pierwszoosobowej narracji. Niejako mimochodem, ukazując, że niewiele potrzeba, aby pewne nieodwracalne zmiany się dokonały, MacLeod skłania przy tym do zastanowienia, jak będzie wyglądał świat może już kolejnego pokolenia. I jacy ludzie będą żyli w tym świecie. 

Podsumowując książka „Pieśń czasu. Podróże” po raz kolejny pokazuje, że w serii „Uczta Wyobraźni” obok pozycji trudnych i wymagających pewnego obycia w fantastyce znaleźć można literaturę wyjątkową, a znacznie przystępniejszą w odbiorze. Dopracowane wizje światów, wciągające historie ludzi - pełne zawiedzionych nadziei, odważnych marzeń i silnych emocji, niesamowicie plastyczny i po prostu piękny język oraz różnorodność formy, treści i przyjętej konwencji sprawiają, że wobec prozy MacLeoda trudno pozostać obojętnym. Lektura niezwykle przyjemna, a przy tym intensywna i satysfakcjonująca. Polecam gorąco.

Ian R.MacLeod, Pieśń czasu. Podróże
Wydawnictwo MAG, 2011, il. stron: 496
Moja ocena: 6/6