Maja Kossakowska ZASTĘPY ANIELSKIE (cykl)

Ze wstydem muszę przyznać, że cykl „Zastępy anielskie” autorstwa Mai Kossakowskiej to moje pierwsze spotkanie z polską literaturą fantastyczną. Po obejrzeniu serialu „True blood” weszłam w świat urban fantasy autorek anglojęzycznych i trochę w nim zaginęłam na ponad rok. Dlatego jedno z postanowień noworocznych na rok AD 2011 to zapoznanie się z twórczością autorów polskich. Na początek, zachęcona recenzjami blogerów, sięgnęłam po „Siewcę wiatru” Mai Kossakowskiej. I to był świetny wybór, bo chcę więcej.

Przyznam, że zawsze trochę się bałam wykorzystania motywów religii katolickiej, dlatego pierwotnie opis książki zamieszczony na stronie wydawnictwa trochę mnie zniechęcił. Jak to Pan odszedł, a archaniołowie utrzymują jego nieobecność w tajemnicy? Dałam sobie miesiąc na oswojenie się z tą myślą, a potem stwierdziłam - zobaczymy, jak to będzie. I nie żałowałam swojej decyzji ani przez moment.

Dla niewtajemniczonych króciutko dodam, że akcja książek dzieje się po części w Królestwie (upraszczając  - niebo), po części w Głębi (piekło), a po części na Ziemi. Bohaterowie to głównie aniołowie (Skrzydlaci) i demony (Głębianie), choć w cyklu pojawiają się także inne istoty, a nawet - sporadycznie – ludzie. Ale anioły, choć mają skrzydła, nie przypominają słodkich pucołowatych amorków,  demony nie mają rogów, kopyt ani ogona, nie w każdym miejscu w niebie jest pięknie, a w piele nie zaobserwowałam kotłów ze smołą.

Autorka bardzo ładnie uprzedza na początku „Siewcy...”, że powieść ta kończy cykl zapoczątkowany opowiadaniami zebranymi obecnie w książce „Żarna niebios”. Trzeba podkreślić, że wcześniejsza lektura tych opowiadań znacznie ułatwiłaby czytanie „Siewcy..”. Wprowadzają one czytelnika w świat stworzony przez autorkę, przedstawiając bohaterów i opisując wydarzenia w jakiś sposób istotne dla akcji obu późniejszych książek. Ja jednak miałam w posiadaniu tylko „Siewcę wiatru” i „Zbieracza burz” i nie mogłam się doczekać lektury „Siewcy...”, zdecydowałam więc opowiadania zostawić na później. 

Z całego cyklu „Siewcę...” oceniam najwyżej. Sposób prowadzenia fabuły, język, konstrukcja książki (taka ładna klamra!) moim zdaniem są świetne. Nie czytałam wcześniej wspomnianych już opowiadań i dlatego potrzebowałam chwili, żeby połapać się w świecie przedstawionym przez autorkę, poukładać sobie postaci i miejsca, ale potem już poszło. Taka gruba książka, a czytało się błyskawicznie! Żadnych przedłużeń. Nawet sceny bitew, które generalnie w książkach mnie nużą, tu przełknęłam gładko. Podobała mi się narracja, humor, budowanie napięcia, wplecenie delikatnych wątków romantycznych, plastyczność opisywanych postaci i wydarzeń oraz rozmach autorki: takie zróżnicowanie postaci, formacji i miejsc!

Zakończenie książki sugerowało, że autorka nie powiedziała ostatniego słowa w temacie Daimona Freya, czego zresztą się spodziewałam patrząc na stojącą na półce kolejną część jego „przygód” - „Zbieracza burz”.

W tym miejscu nadmienię, że podoba mi się, gdy autor we wcześniejszych częściach cyklu delikatnie przygotowuje czytelnika na to, co pojawi się później. Dlatego z dużą przyjemnością zaraz na początku lektury „Zbieracza...” przypomniałam sobie rozmowę Razjela z Asmodeuszem, którą prowadzili w „Siewcy wiatru”:

„— Czy mogę ci zadać osobiste pytanie?

Demon nie zmieszał się, choć wyglądał na lekko zaskoczonego.

— Dobrze, chociaż nie ręczę, że odpowiem.

Razjel spojrzał mu w oczy.

— Dlaczego do tej pory nie odsunąłeś Lucyfera od władzy? Bez ciebie zginąłby w tydzień.

Asmodeusz uśmiechnął się lekko.

— W trzy dni — powiedział.

Archanioł nie zrozumiał. Na jego twarzy pojawił się pytający wyraz.

— Ja bym mu dał trzy dni — wyjaśnił Zgniły Chłopiec. — Potem poleciałby na pysk. Jest romantykiem, porywczym nadwrażliwcem i niezłym żołnierzem, ale masz rację, polityk z niego żaden. A ty, czemu służysz interesom Gabriela?

Razjel potarł palcem podbródek.

— Służę interesom Królestwa. Jestem lojalny wobec Gabriela, bo darzę go szacunkiem, przyjaźnią i pewnym podziwem. Uznaję jego wyższość, Asmodeuszu. Nie ma nikogo, kto lepiej podołałby obowiązkom regenta. Sam to przyznałeś.

— Wciąż przyznaję. A gdyby stracił umiejętności, gdyby zaczął popełniać fatalne błędy i działać na szkodę Królestwa? Co wtedy? Starałbyś się go usunąć?

Pan Tajemnic, głęboko zamyślony, wpatrywał się w płótno Asmodeusza.

— Nie wiem — rzekł wreszcie. — Zadajesz ciężkie pytania. Prawdopodobnie tak, choć mam nadzieję, że nigdy nie dojdzie do takiej sytuacji.

— Nawet gdybyś musiał go zabić?

Razjel potrząsnął głową.

- Nie odpowiem ci. Nie mam pojęcia, jak bym postąpił, Asmodeuszu.”

Nie wiem, czy to tylko moje odczucie, bo nie czytałam żadnych recenzji „Zbieracza...”, ale dla mnie autorka, hołdując zasadzie „tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono”, sprawdza w tej książce Razjela, pozwala znaleźć mu odpowiedź na pytanie Asmodeusza.

Niestety sam „Zbieracz burz” nie oczarował mnie tak, jak "Siewca...”. Książki w cyklach raz są lepsze, raz słabsze, jednak rzadko jest tak, że każda kolejna jest coraz gorsza, dlatego nigdy nie zakładam, że tak będzie. Ale „Zbieracz...” był słabszy. Przede wszystkim – i to bardzo wpływa na moją ocenę - moim zdaniem był przegadany. Męczyło mnie czytanie przy każdej kolejnej scenie przemyśleń i rozterek egzystencjalnych bohaterów. To niemożliwe, żeby nagle wszyscy zaczęli mieć tyle wątpliwości, nawet jeśli moc Pana opuszcza świat coraz bardziej. Dodam na marginesie, że takiego stylu narracji nie było ani w „Żarnach niebios”, ani w „Siewcy wiatru". Dziwiły mnie także niektóre zachowania bohaterów, ale to prawo autorki kreować postacie wedle swojej woli. W końcu to ona zna bohaterów najlepiej, bo powstali w jej głowie.

Nie będę pisać o samej fabule, bo każdy ma prawo wejść w świat książki na swój własny sposób, bez uprzedzeń i oczekiwań.

 

Pomimo słabszego poziomu „Zbieracza...” na pewno sięgnę po inne pozycje tej autorki. Jestem na dobrej drodze do zdobycia cyklu „Upiór Południa", który - wedle informacji na stronie wydawnictwa - autorka określa mianem najważniejszych i najpełniejszych opowieści jakie kiedykolwiek napisała. Już nie mogę się doczekać lektury.

Oczyścicie wszystkie książki z cyklu „Zastępy anielskie” polecam gorąco, choć nieoryginalnie dodam, że najgoręcej zachęcam do lektury „Siewcy wiatru”.

Żarna niebios, Maja Kossakowska, Wydawnictwo Fabryka Słów, 2008

Siewca wiatru, Maja Kossakowska, Wydawnictwo Fabryka Słów, 2007

Zbieracz burz t. 1 i 2, Maja Kossakowska, Wydawnictwo Fabryka Słów, 2010