Blake Charlton CZAROPIS

„Gramatyczka dławiła się własnymi słowami. Śmiertelnie. Były to napisane w magicznym języku długie, ostre słowa, zgniecione w małą kolczastą kulkę.”

Każdy jest świadomy, że słowa mogą ranić, ale żeby tak dosłownie? "Czaropis" - debiutancka powieść Blake'a Charltona stanowiąca pierwszą część planowanej trylogii -  to fantasy pełna "lingwistycznej" magii, gdzie runy zaklęć po napisaniu przybierają materialną postać i można ich używać jak fizycznej broni. Nie powinno zatem dziwić, że kluczowe jest zachowanie ortograficznej poprawności słów – tu nie ma miejsca dla dyslektyków.

Nikodemus Weal jest młodym adeptem sztuki magicznej w akademii Starhaven. Niestety jest także kakografem – ma problemy z poprawnym zapisywaniem słów, przez co zamiast zaklęć tworzy niebezpieczne dysczary. W niejasny sposób powiązany z przepowiednią o Wojnie Dialektów młodzieniec nagle znajduje się w samym centrum niepokojących zdarzeń, które mają miejsce w szkole podczas zjazdu magów z innych ośrodków akademickich.

Fabuła porywa od pierwszych stron książki. Brak tu dłużyzn, akcja toczy się wartko. I choć to wszystko już było: walka między dobrem a złem, bogowie i demony oraz główny bohater, który z nieudacznika staje się ważnym elementem układanki i potencjalnym zbawcą świata, jest jednak w "Czaropisie" istotny składnik, który nie pozwala całej tej historii uznać za wtórną – magia. Autorowi udało się wykreować i przedstawić system, który przede wszystkim totalnie zaskakuje. W świecie, w którym język ma tak ogromne znaczenie, największą obawę budzi właśnie jego zepsucie, a dotyk kakografa zniekształca czar. Blake Charlton, który nota bene jest dyslektykiem, poszedł jednak krok dalej zadając czytelnikowi pytanie, czy kakografia to faktycznie ułomność, czy może raczej niedopasowanie umysłu do języka, w którym wyraża się myśli. Bo może wystarczy po prostu znaleźć język, który rządzi się innymi prawami, by transformacja myśli w słowo mogła zachodzić bez zakłóceń i ryzyka błędu.

Ciekawa koncepcja czarów i języka magii stanowi jednak nie tylko o wartości książki – może powodować także pewne trudności w jej odbiorze. Przez pierwsze kilkanaście stron powieści jej język wydawał mi się po prostu nienaturalny i w miarę bezbolesne przebrnięcie przez ten fragment zawdzięczam tylko wciągającej fabule. Po przyswojeniu specyficznej terminologii dalsza lektura była jednak naprawdę przyjemna, bowiem – choć sama książka nie jest zabawna – autor wielokrotnie pokazał, że ma poczucie humoru (przykładowo bohaterowie kryli się w podtekście – zaklęciu, które czyniło ich niewidzialnymi). Nie można jednak wykluczyć, że dla części czytelników stosowane w książce zwroty służące opisom magii do końca pozostaną ciężkostrawne. Drobną wadę książki stanowiły natomiast momentami niezgrabne sformułowania, ale ponieważ książka stanowi debiut autora, nie zaważyły one na ocenie.

Blake Charlton proponuje czytelnikowi zaskakująco świeżą odsłonę znanego schematu brzydkiego kaczątka, które okazuje się pięknym łabędziem, dodatkowo wplątanym w odwieczną walkę między dobrem a złem. Interesujący jest nie tylko pomysł na obleczone w fizyczną postać zaklęcia, czy oparcie języka magów na ortograficznej poprawności słów, ale także wprost uzależnienie losów ludzkości w zbliżającej się Wojnie Dialektów od zachowania reguł prawidłowej pisowni. Oryginalna, wciągająca fantasy – zdecydowanie warta poznania.

Blake Charlton, Czaropis

Wydawnictwo Prószyński i S-ka, 2010, il. stron: 608

Moja ocena: 5-/6