Bernard Cornwell JEŹDŹCY Z PIEKIEŁ. HELLEQUIN

„... stoczono wiele śmiertelnych bitew, pomordowano wielu ludzi, ograbiono kościoły, wygubiono dusze, zgwałcono młode kobiety i dziewice, pohańbiono stateczne matrony i wdowy; miasta, dwory i domostwa zostały spalone i obrabowane; okrucieństwa, rabunki i zasadzki pleniły się po gościńcach. Ginęła wiara chrześcijańska, sprawiedliwość zanikła, handel obumierał. I jeszcze wiele innych niegodziwości przyniosły ze sobą te wojny, niegodziwości, które trudno zliczyć, opowiedzieć i opisać”

Jan II Dobry, Król Francji, 1360

Motto do książki, jakie Bernard Cornwell zaczerpnął z słów króla Francji, Jana II Dobrego, dobrze przygotowuje czytelnika na to, co przedstawia rozpoczynająca Trylogię świętego Graala powieść „Jeźdźcy z piekieł. Hellequin”. Początki wojny stuletniej pozbawione zostały lukru bohaterstwa, rycerskości i dworskości, bo to wojna ukazana z perspektywy zwykłego wojska, której niemal nieodłącznie towarzyszą błoto, zimno, głód i rozboje. A w samym środku konfliktu młody angielski łucznik dojrzewa do zmierzenia się z własnym przeznaczeniem, które niesie z sobą nie tylko włócznię, którą święty Jerzy zabił smoka, ale i mityczną relikwię – samego świętego Graala.

Akcja „Jeźdźców z piekieł” rozpoczyna się w wielkanocny poranek roku 1342 w małej angielskiej wiosce. Tragiczne wydarzenia kilku godzin zupełnie odmieniają los młodziutkiego Thomasa, który zamiast kontynuować edukację w Oxford, przystępuje do kompanii łuczników, a wraz z nimi kilka lat później uczestniczy w zbrojnej inwazji króla Edwarda w Bretanii. Główny bohater rozdarty między wymarzonym życiem prostego łucznika a złożoną ojcu obietnicą zemsty, przez kolejne karty powieści próbuje zrozumieć kim naprawdę jest i jak powinien postąpić.

Obraz wojny, jaki wyłania się z powieści Cornwella nie przypomina wzniosłych historii o mądrych dowódcach i bohaterskich rycerzach. Nieprzypadkowo Bretończycy nazywali angielskich najeźdźców Hellequin – diabelskimi jeźdźcami. Autor nie oszczędza czytelnikom widoku ciemnej strony wojny, pokazując jak brutalne i okrutne były obie strony konfliktu w swoim dążeniu nie tyle do zwycięstwa, co często po prostu do przeżycia. Prezentuje także stosowaną w tamtym okresie taktykę walki angielskich wojsk, obrazowo ukazując na czym polegała siła łuczników. Przedstawione w pierwszej części trylogii zmagania angielsko-francuskie kończą się bitwą pod Crecy w 1346 roku. Cornwell szczegółowo, a przy tym zajmująco opisuje tak jej przebieg, jak i przyczyny niespodziewanego zwycięstwa umęczonego i znacznie słabszego wojska angielskiego.

Nieco słabiej wypadł wątek samego głównego bohatera, co jest dziwne o tyle, że jest tu tajemnica rodzinna, zagadkowy wróg, legendarna relikwia, nie wspominając nawet kobiet, które zmącą nieco spokój serca Thomasa. Mając wciąż w pamięci oba tomy cyklu Wojen Wikingów, w których wciągające losy fikcyjnego głównego bohatera – Uhtreda z Bebbanburga - nie pozwalały mi się oderwać od książki, długo zachodziłam w głowę, dlaczego względem Thomasa i kolei jego życia przez większość powieści pozostawałam obojętna. Byłam gotowa uznać, że w „Jeźdźcach z piekieł” zabrakło obecnego w serii wikińskiej zderzenia dwóch światów i kultur kiedy dotarło do mnie, że na mój odbiór fabuły wpłynął różny sposób narracji. O ile Uhtred sam opowiada czytelnikowi swoją historię, a perspektywa czasu pozwalała mu na wyprzedzanie biegu zdarzeń czy wskazywanie ujawnionej po latach motywacji ich uczestników, w pierwszej części Trylogii świętego Graala Cornwell zastosował narrację trzecioosobową. I choć zabieg ten ułatwił mu przedstawienie w pełniejszy sposób szerszej grupy bohaterów, odbyło się to kosztem oddziaływania na czytelnika na poziomie emocji.

Cornwell jest świetnym pisarzem historycznym i mimo braku stylizacji języka, a może właśnie dzięki zastosowaniu współczesnego, prostego słownictwa, opisywane przez niego wydarzenia są żywe, a śledzenie ich przebiegu nie sprawia trudności. Do tego autor nie tylko zgrabnie opisuje okres udziału Anglików w walce o sukcesję w Bretanii i spowodowany tym najazd na północną Francję w połowie XIV wieku, ale na tym pieczołowicie odmalowanym tle potrafi ciekawie przedstawić losy bohaterów – tak postaci autentycznych, jak i fikcyjnych. Gorąco zachęcam do lektury, bo niezależnie od intrygującego wątku poszukiwań świętego Graala, naprawdę warto poznać prawdziwy obraz początków wojny stuletniej.

Bernard Cornwell, Jeźdźcy z piekieł. Hellequin

Instytut Wydawniczy ERICA, il. stron: 395

Moja ocena: 5/6