Nowa Fantastyka 1/2012

Dobrze zaczynać od początku. Choćby i roku. „Nowa Fantastyka” nr 1/2012 to nie tylko pierwszy numer w 2012 roku, ale i moje pierwsze spotkanie z tym czasopismem. Wiele się naczytałam o tym, jak to drzewiej bywało, kiedy niebo było błękitniejsze, ptaki wdzięczniej śpiewały, a „Fantastyka” była tak dobra, że lepszej nie trzeba. Z racji niespełna rocznego zainteresowania fantastyką po wspomniany numer sięgnęłam wolna od takich porównań i ciekawa tego, co jest tak powszechnie krytykowane. 

Tematem przewodnim numeru jest hasło „Fantastyka młodnieje”. Poświęcony temu zagadnieniu artykuł Marcina Zwierzchowskiego, stanowiący w istocie przegląd najciekawszych i najważniejszych w ocenie autora serii przeznaczonych dla młodego odbiorcy, może pełnić funkcję przewodnika po tej części fantastyki, szczególnie dla czytelników, którzy swoją przygodę fantastyką albo zaczęli od pozycji „dorosłych”, albo dopiero planują rozpocząć. W zalewie kolorowych okładek, krzyczących o kolejnym następcy Harry'ego Pottera, dobrze wiedzieć, po co sięgnąć. Bo że niższy wiek docelowego czytelnika nie musi oznaczać kiepskiej jakości książki nikogo dziwić nie powinno.

Bezpośrednio po tym artykule zamieszczony został wywiad z Josephem Delaney'em, autorem jednej z młodzieżowych serii - „Kronik Wardstone”. Treść wywiadu dla mnie, jako potencjalnego przyszłego czytelnika tego cyklu, nie była szczególnie interesująca, choć przybliża tak inspirację dla świata serii, jak i związane z kontynuacją cyklu plany pisarza na najbliższe lata oraz jego ocenę przygotowywanej właśnie adaptacji „Zemsty czarownicy”. Wątek „Kronik Wardstone” uzupełnia zamieszczenie w omawianym numerze w dziale „Proza zagraniczna” dwóch opowiadań Delaney'a - „Opowieści stracharza” oraz „Wiedźmy zabójczyni”. Zaaplikowanie czytelnikom takiej podwójnej dawki twórczości autora okazało się strzałem w dziesiątkę. Sposób opisywania wydarzeń w „Opowieści stracharza” wydał mi się nadmiernie uproszczony, co może sprawdza się w przypadku młodego czytelnia, ale mnie zmęczyło. Odmiennie prezentuje się dosadna, mocna w wyrazie „Wiedźma zabójczyni”, która całkiem mi się spodobała.

Także w dziale "Prozy polskiej" znalazł jest tekst nawiązujący do tematu numeru – opowiadane „Felix, Net, Nika i wędrujące samogłoski” Rafała Kosika. Wybrany fragment ma podobno większe znaczenie dla czytelników już zaznajomionych z serią o Felixie, Necie i Nice, ale pomysłowość i humor autora zdecydowanie mogą zachęcić do rozpoczęcia przygody z tym cyklem. Pozostając przy prozie, interesująco wypadają także pozostałe dwa teksty – z części polskiej „Krypta Dnia Sądu Ostatecznego” Filipa Haka oraz zagraniczna, osadzona w przyszłości „Eliminacja” Roberta Reeda. Test rodzimego autora wypada o tyle bardziej intrygująco, że bohaterowie oraz fabuła przedstawione zostały w formie haseł ze słownika postaci literatury nieznanej. Bardzo ciekawa jestem ostatecznego kształtu słownika.

Kilka zdań o pozostałej części publicystyki. „Para buch. Koła w ruch” to krótki, ale treściwy artykuł Bartosza Czartoryskiego poświęcony steampunkowi na szklanym ekranie. Przybliża on sam gatunek, jego genezę i pokazuje dlaczego kino upodobało sobie retrofuturystykę. Felieton Sullivana „Kto, co i gdzie” z cyklu „Rady dla piszących” może być źródłem wiedzy nie tylko dla marzących o sławie w świecie literatury, ale i domorosłych recenzentów – łatwiej oceniać książki, jeśli ma się świadomość, co składa się na ich konstrukcję. Niezmiernie podobał mi Rafał Kosik w „Poglądach alternatywnych”, ale zapewne duży w tym upodobaniu jest udział wrażeń z niedawnej lektury zbioru jego opowiadań („Obywatel, który się zawiesił”), a szczególnie mojego faworyta - „Skrytogrzeszników”. W felietonie Kosik porusza motywy obecne we wspomnianym opowiadaniu - pisze o koncepcji światów alternatywnych i alterbliźniaków, prognozowaniu postępowania jednostki w danym świecie na podstawie analizy sposobu postępowania jej alterów w światach równoległych. Podobno istnienie wieloświatu wynika w prosty sposób z teorii kwantowej, co zrozumie każdy, kto miał okazję habilitowania się z pokrewnego tematu. Może i tak – ja takiej okazji nie miałam i w tym świecie mieć raczej nie przewiduję, ale poczytać o takiej koncepcji i tak jest ciekawie.

Nieco rozczarował mnie natomiast Peter Watts w swoim felietonie zatytułowanym „Granice dyskusji”. Bynajmniej nie poruszoną tematyką – sięgając po ewolucję jako przyczynę porusza on problem, dlaczego tak wielu ludzi trwa przy swoich nierzadko niedorzecznych poglądach wbrew najracjonalniejszym nawet i popartym, zdawałoby się, niepodważalnymi dowodami kontrargumentom. Zawiódł mnie sposobem prezentacji tych przemyśleń, zwłaszcza w końcowej części tekstu. Po lekturze "Ślepowidzenia" spodziewałam się po prostu czegoś innego. Z podobnej przyczyny mam mieszane uczucia w stosunku do felietonu z cyklu „Orbitowanie po kinie” Łukasza Orbitowskiego. Tekst „Drugie życie Rhody Williams” z jednej strony okazał się interesujący, ponieważ w omawianym filmie „Druga ziemia” wykorzystana została koncepcja światów alternatywnych i alterbliźniaków. W lekturze przeszkadzał mi jednak styl autora – na mój gust zbyt „luzacki”. Ale pewnie ma swoich zwolenników.

W tym numerze sporo recenzji dotyczy interesujących mnie książek: antologii „Science Ficton” (warto), ”Domu derwiszy. Dni Cyberabadu” I.McDonalda (warto nawet bardzo), antologii „Miecze i mroczna magia” (warto), „Potępionych” O.Palahniuka (warto) oraz „Między młotem a piorunem” K. Haerne (nieźle). Rozbawiła mnie recenzja „1Q84, t.3” H.Murakami'ego, zainteresował książką – tekst o „Bożku templariuszy” A.Borkowskiej.

Podsumowując, omawiany numer dostarczył mi kilku godzin przyjemnej lektury, przybliżając gatunek wciąż dla mnie nowy. I choć nie tylko nie jestem zawiedziona, ale w przyszłości z chęcią po czasopismo sięgnę, siedzi we mnie pytanie, jak wyglądała ta stara „Fantastyka”, po której została taka tęsknota.