Dan Wells NIE JESTEM SERYJNYM MORDERCĄ

Świat pokochał Dextera, psychopatę, który by wtopić się w otoczenie, stosuje powszechnie akceptowalne wzorce zachowań, a swoje mordercze potrzeby realizuje na chorej tkance społeczeństwa. Psychopaci zaś, jak stwierdza Peter Watts, są do tego stopnia odmienni od ludzi pod względem neurologicznym, że należą do innego, pokrewnego nam gatunku. Nie znają empatii ani wyrzutów sumienia, naśladują ludzi, ale nimi nie są. Są po prostu obcy. A obserwacja obcych jest fascynująca, co potwierdza lektura powieści Dana Wellsa zatytułowanej „Nie jestem seryjnym mordercą”, rozpoczynającej trylogię o nastoletnim socjopacie.

Główny bohater, będący zarazem narratorem, piętnastoletni John Wayne Cleaver, zdaje się być skazany na los seryjnego mordercy. Nosi takie same imiona jak psychopata John Wayne Gacy, a jego ojciec to Sam (Synem Sama nazwał się kolejny seryjny morderca). Nawet nazwisko Johna oznacza narzędzie zbrodni –cleaver to po angielsku tasak, topór. W wieku ośmiu lat dociera do niego, że krojenie martwych zwierząt i układanie ich elementów, fascynacja ogniem oraz mimowolne moczenie się nie tylko nie są normą wśród młodych chłopców, ale idealnie składają się na triadę MacDonalda, sygnalizując rozwijającą się osobowość patologiczną. Zainteresowaniu młodego Johna śmiercią niewątpliwie sprzyja pomaganie w prowadzeniu rodzinnego interesu – kostnicy, nad którą zresztą mieszka. Czy w takich warunkach można uciec przeznaczeniu? John podejmuje taką próbę, wypracowując cały szereg zasad powstrzymujących go przed ulegnięciem pokusie poddania się tej części jego natury, która pragnie przemocy. Co jednak się stanie, gdy w dotychczas sennym miasteczku Clayton, ktoś zacznie bestialsko mordować kolejne osoby?

Uznając, że któż lepiej odgadnie tożsamość mordercy od osoby, która nie tylko zna życiorysy wszystkich amerykańskich psychopatów, ale naprawdę rozumie, co nimi kierowało, John w przerwach między swoimi stałym zajęciami czujnie obserwuje otoczenie. Śledztwo, a potem plan powstrzymania mordercy z Clayton wystawiają jednak młodego bohatera na próbę, bo aby pokonać potwora, musi uwolnić własnego. Wells, który żartobliwie zarzeka się, że przedstawione zdarzenia nie są częścią jego autobiografii, świetnie wykorzystał w powieści swoje wieloletnie zainteresowanie tematyką seryjnych morderców. Jego bohater jest w swojej walce o kontrolę nad własnymi mrocznymi instynktami i zachowanie choćby namiastki normalności bardzo wiarygodny, a przy tym budzi szczerą sympatię. Cóż z tego, że socjopata, skoro to taki miły, inteligentny chłopiec!

Tych, którzy w literaturze szukają odbicia rzeczywistości, przestrzec jednak należy przed obecnym w fabule i istotnym dla jej przebiegu elementem paranormalnym. Być może w założeniu miał on sprzyjać potęgowaniu grozy, jednak zupełna nierealność części zdarzeń może być dla niektórych czytelników po prostu irytująca. Kontynuując ostrzeżenia, wskazać należy, że mimo młodego wieku głównego bohatera, powieść Wellsa trudno uznać za typową prozę dla nastolatków – i to nie tylko ze względu na zdecydowanie aspołeczne fascynacje Johna. Dla nieletniego odbiorcy nieco szokujące mogą być opisy zbrodni czy nawet procesu balsamowania zwłok.

Śledzenie walki głównego bohatera z częścią własnej natury i jego zupełnie odmienny sposób postrzegania świata składają się niemal na poradnik „Jak nie zostać seryjnym mordercą mimo sprzyjających okoliczności” – tym ciekawszy, że narrator ma często wisielcze poczucie humoru. Połączenie tego wątku z działalnością szerzącego w miasteczku postrach seryjnego mordercy, przeciwko któremu staje nastoletni socjopata, sprawia, że lektura powieści zapewni kilka godzin świetnej rozrywki nie tylko fanom serialowego Dextera.

Dan Wells, Nie jestem seryjnym mordercą

Znak, 2012, il. stron: 256

Moja ocena: 5/6

Recenzja ukazała się wcześniej w Gildii