Robert McCammon MAGICZNE LATA

Nastoletni bohater, zapyziałe miasteczko na południu Stanów Zjednoczonych, połowa lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku i brutalne zabójstwo. „Magiczne lata” Roberta McCammona to jednak nie kolejna historia domorosłego młodego detektywa, lecz piękna i mądra opowieść o dojrzewaniu, przemijaniu i zmianach – tych zachodzących w nas i w świecie, który nas otacza. I choć książka zdobyła tak Bram Stoker Award, jak i World Fantasy Award, jej lektura będzie niezapomnianym przeżyciem także dla czytelników stroniących od fantastyki i grozy. Bo to po prostu kawałek świetnej literatury, pełnej magii lat młodości, która odżywa przecież we wspomnieniach każdego z nas.

Historię przedstawioną w „Magicznych latach” opowiada Cory Mackenson już jako człowiek dojrzały i profesjonalny pisarz. Wraca w niej do roku 1964, by jako dwunastoletni wówczas mieszkaniec małego miasteczka Zephyr w Alabamie raz jeszcze przeżyć wydarzenia, które złożyły się na zamknięcie pewnego etapu w jego życiu. Swą opowieść rozpoczyna pewnego wiosennego poranka, gdy towarzysząc ojcu w rozwożeniu mleka po okolicy jest świadkiem zatopienia w lokalnym jeziorku samochodu z uwiezionym w nim bestialsko zamordowanym kierowcą. To zdarzenie wydatnie wpływa na losy chłopca i jego rodziny. „Magiczne lata” nie są jednak powieścią kryminalną, choć motyw poszukiwania zabójcy jest tu obecny. To raczej opowieść o małym miasteczku i jego mieszkańcach oraz o czasach, które odeszły, wypchnięte przez postęp i kolejne zdobycze cywilizacji.

Obrazki z życia amerykańskiej prowincji widziane oczyma młodego chłopca o szczególnej wrażliwości artysty zapadają w pamięci. Cory to bystry chłopiec – potrafi patrzeć tak, aby widzieć to, co ważne, analizuje, stara się zrozumieć decyzje otaczających go ludzi, choć nie zawsze jest to łatwe. Powoli odkrywa prawdę o świecie – w ciągu roku, który obejmuje fabuła, spada mu z oczu bielmo dziecięcej niewinności, a śledzenie jego dojrzewania jest fascynujące. Świetnie zarysowane zostały także sylwetki pozostałych bohaterów, którym również przychodzi dokonać niełatwych wyborów. Bo McCammon porusza ważkie problemy, takie jak utrata pracy, nieufność wobec tego, co inne, rasizm i działalność Ku Klux Klanu z jednej strony, a walka o równouprawnienie z drugiej. Tak starzy, jak i młodzi muszą się określić wobec przemocy, pogodzić z przemijaniem. To lata sześćdziesiąte XX wieku, więc są tu obecne także echa drugiej wojny światowej czy walk w Wietnamie. Nie można przy tym zapomnieć, że to przede wszystkim historia młodego człowieka, jest zatem miejsce na szalone przygody z przyjaciółmi i szkolne zmartwienia. Już z tego tekstu widać wielowątkowość powieści, ale uspokajam – to jej ogromna zaleta, czytelnik bowiem ani przez moment nie czuje się nią przytłoczony.

Jest w tej powieści także magia i groza właściwa dziecięcej fantazji. Bo czy to możliwe, żeby w płynącej przez Zephyr rzece mieszał prawdziwy potwór, na drodze do jeziora pojawiał się samochód widmo, a rower w reflektorze miał oko? McCommon niezwykle naturalnie wplata nadprzyrodzone elementy w opowieść Cory'ego i czytelnik chętnie zawiesza niewiarę, by jeszcze pełniej poczuć niezwykłość cudownych, utraconych dni młodości i poczuć atmosferę amerykańskiego Południa. Niebagatelne znacznie ma w tym styl autora, bo McCammon pięknie pisze – językowo, stylistycznie ta książka zadowoli nawet wybrednych pod tym względem odbiorców. Malownicze opisy, naturalne dialogi, odpowiedni rytm i tempo akcji w połączeniu z zajmującą historią sprawiają, że czytelnik schwytany w zastawioną przez autora sieć tańczy, jak ten mu zagra: na zmianę śmieje się i płacze, snuje refleksje i wstrzymuje oddech. Głęboka, mądra i świetnie napisana historia – naprawdę warto po nią sięgnąć.

Robert McCammon, Magiczne lata

Papierowy Księżyc, 2012, il. stron: 650

Moja ocena: 6/6

Recenzja ukazała się wcześniej w Gildii