Hubert Klimko-Dobrzaniecki RZECZY PIERWSZE

"(...) Ktoś kiedyś powiedział, że literaturoznawstwo i psychologia dawno odkryły, iż nikt nie potrafi powiedzieć w autobiografii prawdy, całej prawdy i tylko prawdy. Każdy stara się wyglądać na trochę lepszego lub trochę gorszego, według gustu. Niby chodzi tylko o to, żeby jak najbardziej zbliżyć się do prawdy o rzeczach zasadniczych. Ja chciałem w swojej książce opowiedzieć prawdę, całą prawdę i tylko prawdę. (...)"

( Słowo od Autora)

Nadmierne oczekiwania nierzadko skutkują zmniejszoną satysfakcją, dlatego po zachwycie "Kołysanką dla wisielca" nieco obawiałam się lektury kolejnej powieści Huberta Klimko-Dobrzanieckiego. Zupełnie bezzasadnie. W przyszłości będę ufniejsza.Obiecuję.

"Rzeczy pierwsze" to autobiografia, w której autor opisuje swoje życie od narodzin aż do wyjazdu do Wiednia. Może "opisuje" nie jest najtrafniejszym słowem, bo to raczej spis wspomnień o ludziach i wydarzeniach ważnych dla niego. Poza onirycznym wstępem przedstawiającym wariantowo narodziny pisarza, pozostałe wspominki są jak najbardziej prawdziwe, choć wrażliwość autora pozwoliła mu na dostrzeżenie i oddanie w książce doniosłości chwil pozornie przeciętnych.

Niekiedy absurdalnie komiczne, czasem wzruszające albo - przeciwnie - bardzo dosadne są te kartki z życia pisarza. W jego opowieściach należne uwiecznienie znaleźli wujek Lutek - mężczyzna jego wczesnej młodości, dziadkowie (piękny fragment o ich wiejskim życiu - wprost magiczny), japoński przyjaciel znaleziony na obczyźnie i pierwsza wielka miłość.  Dzięki książce zostało po nich coś więcej niż buty w pudełku czy maszyna do pisania marki Victory.

Hubert Klimko-Dobrzaniecki potrafi opowiadać. To zaledwie 100 stron tekstu, ale każda z nich wypełniona jest esencjonalną treścią.  Choć nie stosuje on wyszukanych porównań, wielkich słów ani skomplikowanych form stylistycznych, jego proza pięknie oddaje uczucia i obrazy. A że nie obawia się pisać o refleksjach, które wiele osób ma, ale niewiele się nimi dzieli, przekaz książki był dla mnie niezwykle prawdziwy.  

Przykład? Ja także, jak autor, w dzień Pierwszej Komunii Świętej, kiedy Hostia przykleiła mi się do podniebienia, upatrywałam w tym znaku z góry, że nagrzeszyłam w ciągu tych kilku godzin od pierwszej spowiedzi. Nikomu nigdy nie zdradziłam, jaki to był stres, przerażenie, że nie jestem godna. Jak się modliłam i międliłam opłatek językiem. I jaka to była ulga, gdy się w końcu rozpuścił i mogłam po przełknąć. Dlatego ja wierzę we wszystko, co Klimko-Dobrzaniecki pisze. Bo wiem, że jakby się to wydawało nieprawdziwe, opowiada on prawdę, całą prawdę i tylko prawdę. A że czasem prawda brzmi nieprawdopodobnie? Takie jest życie.

Dodam tylko, że w książce niewiele jest wspomnień z pobytu na Islandii. Ten brak uzupełnia "Kołysanka dla wisielca", o której pisałam tu.

Hubert Klimko-Dobrzaniecki, Rzeczy pierwsze

Wydawnictwo Znak, 2009, il. stron 104

ocena 5+/6